http://www.iea.org/gtf/index.asp#: kaart van gaslijnen in Europa.
Tuesday, February 2, 2010
Nederlandse energieportalen en gaskaart
http://www.energieplatform.nl/ met een artikel over energie-opslag, een vergeten aspect van duurzame stroom.
Monday, January 11, 2010
De winter, Ormen Lange en Langeled
Met de Europese winterkou haalt de gasconsumptie recordhoogten. Dergelijke piekconsumptie heeft gevolgen voor de beschikbaarheid en distributie. Zo lazen we deze week in De Morgen dat er minder gas uit Noorwegen naar België raakt. Door het slechte weer moest uitbater Royal Shell de productie in het recente, grote gasveld Ormen Lange stilleggen. Die productie loopt door de Langeled pijplijn naar het Engelse Easington. Wat uiteindelijk Easington bereikt, is goed voor 20% van het gaspiekverbruik in Engeland. Niet alle gas loopt echter naar daar. Onderweg is er een "hub", de Sleipner-riser, die de pijplijn verbindt met de rest van het gasnet, Gassled. Nu is Shell maar één van de operatoren van dit gasveld, goed voor zo'n 17%. De belangrijkste operatoren zijn Petoro en StatoilHydro, twee Noorse energieproducenten. Een interessante rekenoefening is dus: totale productie van het gasveld, daarvan het percentage dat door Langeled gaat, dat afzetten tov het piekverbruik in Engeland en daaruit afleiden hoeveel gas er in de rest van het net wordt gepompt. Ofwel die info gewoon ergens opduikelen ...
Datzelfde artikel laat Distrigas verklaren: "Sinds een tweetal dagen ontvangt Distrigas minder gas vanuit Noorwegen. Problemen geeft dat niet. "We doen dan beroep op andere bronnen, zoals meer LNG. Dat maakt deel uit van het normale beheer van onze portfolio. Daar dient de diversificatie van onze gasbevoorrading toe"
Tot vandaag besefte ik niet dat het LNG dat al enkele keren opdook in geraadpleegde bronnen, "liquified natural gas" - ik kende de afkorting - natuurlijk gewoon per schip wordt getransporteerd. Ook niet alle pijpleidingen transporteren aardgas in gasvormige staat, sommige doen dat in vloeibare staat. Er is met andere woorden een netwerk van natuurlijk gas en een van vloeibaar gas. De Langeled vervoert natuurlijk gas.
In Zeebrugge is een (methaan-)terminal waar dergelijk vloeibaar aardgas weer gasvormig wordt gemaakt. Die wordt uitgebaat door Fluxys. Vandaar neemt Distrigas de gasdistributie over. Beide bedrijven hoorden vroeger samen, voor de liberalizering van de energiemarkt, waarbij distributie, productie en levering volgens Europese regelgeving werden gescheiden.
Nuon (3) - de dienstverlening
Een rapport over een elektriciteitsleverancier is niet compleet zonder inzage in de dienstverlening. Nu sta ik om twee redenen wat weifelend tegenover deze blogpost. Ten eerste vergt een onderzoek naar de dienstverlening een uitgebreid sample, wat niet in mijn mogelijkheden ligt, en ten tweede valt het buiten de scope van "het energie-rapport".
Op internetfora krijg je niet het juiste beeld over de dienstverlening, want meestal voelt alleen wie zich bedot voelt, zich geroepen er te reageren. Als bloemlezing van voorvallen kan het wel tellen.
Die laatste peiling bij het Nieuwsblad kreeg slechts 32 reacties en daar waren nog redelijk wat positieve bij.
Gelukkig is er een online rapport beschikbaar van Test-Aankoop. Daarin lezen we:
"Wat [ de kwaliteit van de dienstverlening van] elektriciteit betreft, scoren Lampiris en Nuon het best"
"Voor elektriciteit krijgt het tariefbeleid van Lampiris nog de beste punten, gevolgd door Nuon."
"Wat elektriciteit betreft, tonen de klanten van Nuon zich het trouwst"
Zelf heb ik geen klachten over het afsluiten van het contract, de informatie op de facturen, de tijdige aflevering van voorschotfacturen, of de recente verhuis. We zullen zien hoe het vordert als ik de overstap maak naar een andere leverancier. De lezing van voorgaande forums heeft me wel geleerd dat ik tijdig, met een aangetekend schrijven, het contract moet stopzetten.
Veranderen is overigens de boodschap, volgens Test-Aankoop, die hun artikel afsluiten met hun eigen rekenmodule, die mij leert dat ik met mijn Flex-contract momenteel aan de matige tot dure kant zit, met een extra jaarprijs van 80 euro ten opzichte van Belpower. Wat ik niet begrijp is hoe die module de Nuon Nature formule goedkoper maakt dan de Flex formule.
Sunday, January 10, 2010
Electrawinds
En op de zevende dag linkte de blogger naar het dossier van de week in De Standaard, over de windenergieproducent Electrawinds. De link zit in de abonnesectie en is misschien niet permanent:
Meer artikels in DS over Electrawinds:
De website van electrawinds:
Een artikel in Trends met een voorzet naar vragen over de aanwending van de opeenvolgende kapitaalsinvesteringen:
Genoeg stof om binnenkort een artikel te plegen over producenten die geen leverancier zijn.
Friday, January 8, 2010
Nuon (2) - herkomst
Herkomst van de elektriciteit
Op de factuur van mijn Nuon Flex-contract staat de herkomst van de elektriciteit vermeld (voor 2008), voor dit contract:
60% "hernieuwbare energiebronnen"
4,32% warmtekrachtkoppeling
29,88% fossiele brandstoffen
3,15% nucleair
2,66% onbekend
De factuur vermeldt ook de herkomstverdeling van Nuon haar totale levering:
58,03% "hernieuwbare energiebronnen"
4,01% warmtekrachtkoppeling
31,78% fossiele brandstoffen
3,35% nucleair
2,82% onbekend
Er is geen noemenswaardig verschil tussen de twee. Dat betekent dat iedereen Comfort-contracten heeft afgesloten, of dat de Budget-contracten worden gecompenseerd door Nature-contracten. Als ik even vooruitloop op mijn analyse van groene stroomproducenten, moet je goed gek zijn om een Nature-contract bij Nuon aan te gaan. Het is twee maal zo duur als een Budget-contract, terwijl Ecopower e.a. daarmee concurrentieel zijn.
Kijken we verder naar de herkomst, door andere bronnen te raadplegen.
Daartegenover staat het Greenpeace-rapport over Nuon, voor België in 2007. Dat stelt:
"De brandstofmix die NUON in België levert komt bijna voor 90 % uit grote waterkrachtcentrales, waarvoor zij een neutrale score krijgen. De resterende 10 % komt uit onshore windenergie, kleine waterkracht en biomassa."
Greenpeace quoteert bedrijven echter niet alleen op wat ze leveren in België, maar ook op hun eigen productie. Daarover zegt het: NUON bezat in 2001 nog geen eigen productiecapaciteit, maar heeft sindsdien aanzienlijk geinvesteerd en bezit vandaag 4100 MW aan productiecapaciteit. De productiemix bestaat voor 60 % uit gas, 36,5 % uit steenkool, en slechts 3,5 % hernieuwbare energie (hoofdzakelijk wind).
Omdat ik niet graag terugval op Greenpeace als bron, zocht ik ook bij de Vlaamse regulator, de VREG naar de stroomcertificaten. Ik vond er geen. Nuon zelf publiceerde een jaarverslag 2006 met uitgebreid overzicht van hun stroomopwekking en ook in de jaarcijfers van 2007 staat de herkomst summier vermeld. Ik mag die laatste enkel overnemen mits uitdrukkelijke toestemming, maar met te zeggen dat 16700 GWh "grijze" stroom was en 667 GWh "duurzame" pleeg ik toch geen erg groot plagiaat en bovendien is die etikettering weinig informatief. Dat cijfer stemt overeen met dat van Greenpeace (700/17400 ~ 3,5%).
| Kolen | Gas | Kern | Overig | Wind | Zon | Water | Bio |
|---|
| 23% | 41,5% | 9% | 4,4% | 3,2% | 0% | 17,5% | 1.1% |
| Kolen | Gas | Kern | Overig | Wind | Zon | Water | Bio |
|---|
| 24% | 52% | 6.5% | 5% | 6% | - | 6% | 0.5% |
Dit wijst op een snelle omschakeling van waterkracht naar gaswinning en een verdubbeling van de windcapaciteit.
Dit kluwen van bronnen stelt mij verder voor enkele problemen.
Ten eerste is er de tegenstrijd tussen het verslag van Greenpeace en de gegevens op de factuur, over de geleverde elektriciteit.
Ten tweede is er het vraagstuk hoe Nuon zelfs de geclaimde hernieuwbare energie kan leveren als ze ze zelf niet produceren. Dat kan alleen als Nuon die koopt bij andere producenten, maar wie zijn dat dan? Daarvoor zouden we inzage moeten hebben in de contracten die Nuon heeft afgesloten. Het is weinig waarschijnlijk dat het wind- zonne- of biomassa-energie betrekt bij leveranciers die zich daarop profileren, zoals Ecopower. Warschijnlijker lijkt mij dat Nuon betrekt bij producenten die geen leverancier zijn, zoals Electrawinds.
Maar zelfs als we de totale productiecapaciteit van Belgische producenten van wind- zonne- of biomassa-energie in aanmerking nemen, dan kan Nuon nog niet voldoen aan de totale vraag. Dat betekent dat er in het buitenland gewinkeld wordt. En dan komen we aan bij het heikele punt van de handel in groene stroometiketten.
De Tweede Kamer besprak naar aanleiding van een artikel in de Telegraaf dinsdag de handel in groene stroomcertificaten. Wat is het probleem? Groene stroom in Nederland is lang niet altijd echt groene stroom. Nederlandse energiebedrijven hebben niet genoeg windmolens en andere duurzame energiebronnen om aan deze vraag te voldoen. Slechts 2,7 procent van de in Nederland opgewekte elektriciteit is afkomstig van duurzame bronnen. Er worden nu slechts mondjesmaat nieuwe windparken of zonnecentrales bijgebouwd. De vraag van consumenten is veel groter, daarom kopen energiebedrijven groene stroomcertificaten in van andere bedrijven om aan de vraag naar groene stroom te voorzien. Ze kopen bijvoorbeeld van eigenaren van waterkrachtcentrales uit Scandinavië of windmolens in Duitsland. De stroom wordt dan niet echt naar Nederland getransporteerd. Buitenlandse energieproducenten geven enkel een certificaat af waarmee kan worden aangetoond dat ergens anders in Europa daadwerkelijk groene stroom is opgewekt.
(...)
De certificaten voor groene stroom zijn vaak afkomstig van bestaande waterkrachtcentrales. Consumenten die kiezen voor groene stroom dragen dus niet of nauwelijks bij aan meer duurzame energie. Er is bovendien vaak sprake van dubbeltelling. Het groencertificaat wordt in Nederland verkocht als groene stroom terwijl het in het land waar de stroom wordt opgewekt ook nog vaak gewoon meetelt als groene stroom.
Er is dus een wezenlijk verschil tussen "groene stroom" van een leverancier die met een hybride herkomstmodel werkt, zoals Nuon, en die van een leverancier die ze rechtstreeks produceert. Voor een deel is dergelijke stroom afkomstig van eigen productie, die daadwerkelijk vanuit het buitenland aan ons hoogspanningsnet wordt toegevoegd. Voor een ander deel echter is het herkomstbewijs een boekhoudkundige operatie.
Thursday, January 7, 2010
Nuon (1) - contracten
Bedrijf
N.V. Nuon Energy is een Nederlands nutsbedrijf. Het is actief in Nederland, België en Duitsland en heeft meer dan 2,7 miljoen klanten. Nuon heeft ongeveer 5.000 medewerkers in dienst.
De belangrijkste aandeelhouder van Nuon is het Zweedse energiebedrijf Vattenfall (49%), de andere aandelen zijn verdeeld over enkele Nederlandse provincies, bedrijven en tal van participerende gemeenten. Vattenfall werkt momenteel aan een volledige overname.
Contracten
Nuon biedt vier soorten elektriciteitscontracten: Budget, Nature, Comfort en Flex.
Een tariefopvraging op 7/1/2010 levert voor Gent volgende tarieven op voor een tweevoudige meter, dus met dag- en nachttarieven. Enkelvoudige metertarieven en zuivere nachttarieven zijn navenant.
Flex hanteert een variabele prijsberekening, waarbij de tarieven de marktprijs volgen. Het contract is voor een jaar en wordt bij stilzwijgen hernieuwd. Nuon claimt "tot 60% groene stroom" (zie verder) voor deze formule. Er is een jaarlijkse vergoeding van 75 euro.
Flex vraagt (op deze datum) 10,98 cent/kWh voor dagverbruik en 6,33 voor nachtverbruik.
De andere drie contracten hanteren een vaste prijs.
Budget mikt op goedkoop en kan aangegaan worden voor 1 jaar of 3 jaar. Er is geen jaarlijkse vergoeding.
Budget 1 vraagt 10,73 cent/kWh dag en 6,73 nacht.
Budget 3 vraagt 12,02 cent/kWh dag en 7,62 nacht.
Nature mikt op de liefhebbers van "groene stroom" en poneert 100% herkomst van "groene" aard. Nuon geeft aan dat die stroom afkomstig is van waterkracht, zon en wind.
Nature kan enkel worden aangegaan voor 1 jaar. Er is een jaarlijkse vergoeding van 100€.
Nature vraagt 19,33 cent/kWh dag en 12,75 nacht.
Comfort is een hybride formule. De prijs ligt dicht bij de budgetprijs, terwijl Nuon "tot 60% groene stroom" garandeert. Nu zegt "tot 60%" alleen dat je maximaal 60% stroom van "groene" herkomst krijgt, maar niets over het minimum. Er is een jaarlijkse vergoeding van 60€.
Comfort 1 vraagt 10,62 cent/kWh dag en 6,73 nacht.
Comfort 3 vraagt 10,66 cent/kWh dag en 7,00 nacht.
Alles in een tabelletje gegoten, geeft dat:
| Contract | Termijn (j) | vast/variabel | jaarlijkse vergoeding (€) | dagtarief (cent/kWh) | nachttarief (cent/kWh) | groene stroom (%) |
| Budget 1 | 1 | vast | 0 | 10,73 | 6,73 | 0 |
| Budget 3 | 3 | vast | 0 | 12,02 | 7,62 | 0 |
| Nature | 1 | vast | 100 | 19,33 | 12,75 | 100 |
| Comfort 1 | 1 | vast | 60 | 10,62 | 6,73 | <60 |
| Comfort 3 | 3 | vast | 60 | 10,99 | 7 | <60 |
| Flex | 1 | variabel | 100 | 19,33 | 12,75 | <60 |
Wednesday, January 6, 2010
De elektriciteitsmarkt in België
Bij het begin van het nieuwe jaar kreeg ik van Nuon de wijziging van mijn maandelijks voorschot voor de elektriciteitsrekening opgestuurd. Tot nu toe betaalde ik 64 euro per maand, vanaf nu 73. Dat lijkt me normaal: we wonen in een groot huis met vier mensen. Daarvoor gold de rekening voor mij alleen. Ik mag zelfs verwachten dat het voorschot nog zal stijgen, aangezien we in mei gaan samenwonen zijn. Maar 80 euro per maand voor elektriciteit alleen, is dat niet heel erg veel? Het uitgelezen moment om de elektriciteitsmarkt in België eens onder de loupe te nemen.
Elektriciteit bereikt huizen en andere faciliteiten via een netwerk. Er is een hoogspanningsnetwerk, dat loopt van de centrales naar grote transformatoren, waar de hoogspanning wordt omgezet in midden- of
laagspanning. Ik doe hier verder het begrip elektriciteit en omzetting van spanning niet uit de doeken. Van belang is te weten dat verschillende bedrijven en instanties instaan voor het opwekken van elektriciteit, de levering van elektriciteit en het beheer van de netwerken. Verder hebben we op federaal niveau zowel als gewestelijk niveau een regulator, die de markt van leveringen in de gaten houdt.
Het hoogspanningsnet wordt in België beheerd door Elia. Het laagspanningsnet wordt beheerd door de diverse gemeentelijke of intercommunale maatschappijen. In Gent is dat Imewo. Het netbeheer is gescheiden van de levering om een vrije markt van leveranciers te bewerkstelligen. Mocht één leverancier ook het net beheren, zoals vroeger het geval was met Electrabel, dan zou die controle kunnen uitoefenen op de mogelijkheid en de efficiëntie van levering door andere partijen.
De regulator in Vlaanderen is de VREG. Op hun website kan je via een simulatie een vergelijking maken van je factuur met andere leveranciers. Dat levert me meteen een mooi overzicht op van de mogelijke leveranciers in Vlaanderen en meer bepaald Gent. In alfabetische volgorde:
- Belpower - een onderdeel van de groep Reibel
- EBEM - gegroeid uit de energievoorziening van de gemeente Merksplas, gespecialiseerd in verbranding door biomassa
- Ecopower - een coöperatieve die inzet op "hernieuwbare energie"
- Electrabel - de vertrouwde leverancier
- Essent - een Nederlandse producent
- Lampiris - een Luikse maatschappij die zich profileert als doorverkoper van "groene stroom"
- Luminus - een merknaam van het concern SPE
- Nuon - een Nederlandse producent, grotendeels in handen van het Zweedse Vatenfall
- Wase Wind - produceert elektriciteit uit wind, in het Waasland
In de praktijk blijkt dat de markt nagenoeg volledig in handen is van Electrabel (90%) en Luminus (10%). De percentages zijn schattingen die het midden houden tussen diverse bronnen. Mijn leverancier, Nuon, blijkt dus haast niet tot onze markt doorgedrongen te zijn.
Er zijn nog andere leveranciers, zoals EDF, die enkel aan KMO's en grote bedrijven leveren (naar eigen zeggen goed voor 2% - of dit de totale markt is of enkel de niet-particuliere, weet ik niet).
De meeste van die leveranciers bezitten zelf centrales waar ze elektriciteit opwekken. Pro rata van hun klanten leveren die bedrijven elektriciteit aan ons hoogspanningsnetwerk, waarna de klanten hun aandeel, na transformatie naar laagspanning, aftappen. Zoals we allemaal weten, betalen we een voorschot op basis van een geschat verbruik. We tappen zoveel af als ons contract toelaat, waarna ons voorschot voor het vervolg herberekend wordt.
Naast deze gebruikelijke manier om elektriciteit te leveren, bestaan er nog zelfproducenten. Dat zijn grote bedrijven, meestal uit de metallurgie of (petro-)chemie, die zelf elektriciteit opwekken voor eigen gebruik, op een eigen netwerk. Verder is er ook nog een kleine toevoer aan het hoofdnetwerk, door bedrijven die elektriciteit opwekken als neveneffect van hun activiteit, zoals verbrandingsovens. Beide aspecten neem ik verder niet mee in dit artikel.
Sinds 2005 moeten leveranciers een stroometiket afleveren, dat de herkomst van hun levering aangeeft, met andere woorden, hoe zij of de partners bij wie ze zelf kopen, hun elektriciteit produceren. Bijna alle producenten zetten hun "groene" productie stevig in de verf. Sommige leveren zelfs uitsluitend windenergie, zoals Wase Wind. EBEM benadrukt zijn onafhankelijkheid van Electrabel en SPE. Dat betekent vermoedelijk dat ze claimen dat andere leveranciers eigenlijk door Electrabel geproduceerde stroom doorverkopen. Hoe die relatieve afhankelijkheid in elkaar zit, hoe het stroometiket er uit ziet en eventueel ook ervaringen van klanten met de betrouwbaarheid van de leverancier, dat wil ik hier uitvissen. Een artikel per leverancier lijkt geen overbodige luxe. En we beginnen, morgen, met Nuon.
Update 7/1/2010: op de site van Elia vond ik een lijst met alle houders van vergunningen om in het Vlaamse Gewest elektriciteit te leveren.
Subscribe to:
Posts (Atom)